Gebruiksaanwijzing
CAAD 4.1 voor WINDOWS95/98/NT/ME
I. Algemene informatie over het programma
I.1 Systeemvereisten:
-
IBM-compatibele AT 80486 of hoger
- een grafische kaart ondersteund door Windows 95/98/NT/ME
- 16 Mb RAM
-
besturingssysteem MS Windows 95, Windows 98 , Windows NT4, Windows ME
- CD-ROM-drive, minimum dubbele leessnelheid
- harde schijf met minstens 10 Mb vrije schijfruimte
OPMERKING:
Met de aankoop van dit programma verbindt u er zich toe dit
programma uitsluitend persoonlijk te gebruiken. Het is verboden het programma
of delen ervan te kopiëren of op om het even welke wijze aan derden verder te
geven.
II. CAAD INSTALLEREN
CAAD kan niet rechtstreeks vanaf de CD gestart worden. Installeer
het programma op een beschikbare harde schijf. Start Windows op en plaats uw originele CD in
de CD-ROM-drive. Activeer de Windows Explorer, ga vervolgens naar de
CD-ROM-drive en start het programma SETUP.BAT.
Er wordt u
in de eerste plaats gevraagd de diskdrive en de map aan te duiden, waarin
u het programma CAAD-4.1 wenst te installeren. Standaard
wordt de map
"C:\CAAD4-0" als doelmap voorgesteld. Desgewenst
kunt u de doelmap wijzigen.
Na bevestiging van de geselecteerde doelmap kopieert het
SETUP-programma automatisch alle nodige bestanden naar de betreffende map. Bovendien
worden systeemgegevens naar de SYSTEM-map van WINDOWS gekopieerd. SETUP maakt
in uw startmenu automatisch een nieuw pictogram voor CAAD-4.1 aan.
Na succesvolle installatie kan het programma normaal gezien
onmiddellijk starten. In sommige gevallen moet Windows opnieuw gestart worden. Dit
is nodig wanneer oude DLL-bibliotheken vervangen moeten worden.
Opmerking: Om de grafische routines feilloos te laten
verlopen, moet in Windows een printerdriver geïnstalleerd zijn (Ook wanneer er
geen printer aangesloten is!).
III. HET PROGRAMMA OPSTARTEN
Om het programma te starten, klikt u met de linker muistoets
op het pictogram van CAAD-4.1 in het startmenu van Windows. Het startscherm
verschijnt met daarop een foto van onze reflectiearme meetkamer ("dode
kamer") en het logo van MONACOR INTERNATIONAL.
Door op de toets te drukken of met de muis te klikken, gaat
u naar het hoofdmenu van CAAD-4.1.
Selecteer hier eerst
de taal, waarin u het programma wenst te gebruiken. Selecteer hiervoor in het
menu 'Bearbeiten' ('Edit' als het programma in het Engels opgestart is) het
menu-item 'Land' ('Nation'). U kunt nu uit zeven verschillende talen kiezen. Om
ervoor te zorgen dat deze taal bij het starten van het programma effectief
geladen wordt, worden de huidige parameters onder 'Bearbeiten' - 'Einstellungen
speichern' ('Bewerken' - 'Bewaar instellingen') opgeslagen.
IV. De
submenu's in de berekenings- resp. luidsprekereditor
IV.1
Bestand
IV.1.1
Bestand -Database-bestand laden: Hier kunt u de luidsprekerdatabank selecteren,
waaruit u de Thiele-Small-parameters voor de luidsprekerberekeningen kunt
nemen. Standaard wordt de databank IMG2002.TTN geladen.
IV.1.2 Bestand -Database-bestand aanmaken: Wenst u naast de
databank IMG2002.TTN andere databanken aan te maken, dan kunt u via dit
menu-item een willekeurig aantal databanken aanmaken. Voer hiervoor de naam van
de databank in het bovenste tekstveld van het databankvenster in (maximaal 255
tekens). Klik op het opdrachtveld "Aanmaken". CAAD-4.1 creëert
automatisch een nieuw bestand met de extensie '.TTN'.
IV.1.3 Bestand -Project laden: In CAAD-4.1 hebt u de
mogelijkheid om berekende gegevens als project op te slaan. De extensie luidt in dit geval ".PKT". Met
het menu-item "Project laden" kunt u deze gegevens weer oproepen.
IV.1.4 Bestand
-Project opslaan: Zoals hierboven vermeld, kunt u hier bekende gegevens in een
bestand opslaan. Voer hiervoor in het bovenste tekstveld de gewenste
bestandsnaam in (max. 255 tekens) en bevestig met de opdrachttoets
"Opslaan".
IV.1.5 Bestand -Informatiebestanden
Nu vindt u hier een technische bibliotheek over
filterberekening, een README-bestand met remedies bij problemen met CAAD en een
informatiebestand over het programma CAAD.
IV.1.6 Afsluiten ALT + F4: Om de compatibiliteit met andere
Windows-programma's te onderhouden, werd dit menu-item voorzien. Hiermee sluit
u het programma CAAD-4.1 af. U kunt CAAD-4.1 ook beëindigen via
"Afsluiten". De laatst bewerkte gegevens worden automatisch
opgeslagen in een bestand en zijn onmiddellijk beschikbaar bij opnieuw
opstarten van CAAD-4.1.
IV.2 Bewerken
IV.2.1 Kleuren: Hier hebt u de mogelijkheid om de kleuren
van het programma individueel in te stellen. Klik hiervoor het gewenste
onderdeel aan. In het venster dat nu verschijnt kunt u een kleur met de
muisaanwijzer en rechter muistoets (klikken) selecteren. Bevestig de keuze met
"OK". De kleur wordt dan overgenomen.
Indien u door de kleurkeuze niets meer van het scherm kunt
aflezen (witte adelaar op witte achtergrond), dan kunt u met het item
"Standaardkleuren instellen" de oorspronkelijke kleurinstelling weer
activeren (toetsencombinatie: Alt + "B" + "K" +
"G" + "ENTER").
IV.2.2 Bewaar instellingen: De hierboven beschreven
instellingen kunnen via dit item opgeslagen worden in het bestand
"CAAD.SYS". Ze worden dan automatisch opgeroepen telkens het
programma opgestart wordt.
IV.2.3 Land: U hebt bij CAAD-4.1 de mogelijkheid om uit
zeven talen te kiezen: Nederlands, Deens, Duits, Engels, Spaans, Frans en
Zweeds. Selecteer gewoon de gewenste taal - de taal van de interface wordt dan
onmiddellijk aangepast. Opmerking: Bewaar de geselecteerde taal met behulp van
het menu-item "Instellingen bewaren" voor de volgende programmastart.
IV.3 Luidspreker
IV.3.1 Luidsprekereditor: Via dit menu-item opent u de luidsprekereditor,
waar u luidsprekergegevens kunt invoeren, opvragen en opslaan.
De luidsprekereditor wordt later uitgebreid beschreven.
IV.3.2 Selecteer luidspreker: Voor de keuze van een
luidspreker uit de databank activeert u het menu-item "Selecteer luidspreker".
De luidsprekereditor wordt automatisch opgeroepen. In de editor verschijnt een
lijst met luidsprekers die in het bestand opgeslagen zijn. Door dubbelklikken
met de linker muistoets of via de cursortoetsen en de ENTER-toets wordt de
gewenste luidspreker geladen.
U kunt de gegevens nu bewerken (via 'Bestand' -
'Luidsprekergegevens wijzigen") of naar het hoofdmenu terugkeren. De
luidsprekergegevens blijven opgeslagen.
IV.3.3 Editeer nieuwe luidspreker: Om een nieuwe luidspreker
te editeren, gaat u via de menu-item weer naar de luidsprekereditor. De
invoervelden zijn nu leeg. Voer hier de luidsprekernaam en alle
Thiele-Small-parameters van uw nieuwe luidspreker in. In het venster onderaan
de luidsprekereditor kunt u lezen of een parameter al dan niet noodzakelijk is
voor de berekening van luidsprekerkasten. Sommige gegevens worden automatisch
berekend. Sla uw nieuwe luidspreker op onder het item "Gegevens
opslaan".
IV. 4 Kasten
Onder dit item vindt u de eigenlijke kastberekening terug. U
hebt de keuze tussen 8 kasttypes: gesloten kast, basreflexkast, bandfilterkast,
compound gesloten kast, compound basreflexkast, compound bandfilterkast,
transmission line en hoornkast.
Klik met de linker muistoets de gewenste kast aan. U kunt
ook gebruik maken van zogenaamde 'short cuts': dit zijn toetscombinaties met de
Shift-toets, de Alt-toets of de Ctrl-toets in combinatie met een functietoets
of niet-numerieke toets. Voor de kastberekening gebruikt u de short cuts
'Ctrl+F1' tot 'Ctrl+F9'.
Beschrijving van de velden:
- Luidsprekernaam
De luidsprekernaam wordt automatisch uit de databank
overgenomen. Indien u dat wenst, kunt u hem ook overschrijven. De
luidsprekernaam verschijnt nu in alle titels van de kastberekening. Ook op de
grafische print-outs van de kastberekening verschijnt de naam ter
identificatie. De maximumlengte van de luidsprekernaam hangt af van de
grafische resolutie en de lettergrootte.
- Kasttype
In het veld 'kasttype' wordt het kasttype weergegeven dat u
geselecteerd hebt. Door met de linker muistoets in dit veld te klikken, opent u
het pop-up menu voor de kastselectie. Zo kunt u zeer snel tussen de kasttypes
resp. onderdelenlijst wisselen.
- Aantal gelijke luidsprekers
U kunt een kast met verschillende gelijkwaardige
luidsprekers laten samenstellen om de geluidsdruk te verhogen. CAAD-4.1
berekent de parameters met maximaal vier luidsprekers. Bij de berekening van
compound-kasten en hoornkasten kan slechts één luidspreker berekend worden.
- Resonantiefrequentie (fs) in Hz
In dit veld wordt de resonantiefrequentie van de luidspreker
in open lucht weergegeven. Deze parameter wordt automatisch uit de databank
overgenomen en kan ook alleen op die plaats gewijzigd worden.
.
* Deze waarde wordt automatisch overgenomen
- Equivalent luchtvolume (Vas) in l
Hier voert u de waarde voor het equivalent luchtvolume in.
De waarde stelt het luchtvolume voor met dezelfde meegaandheid als de
membraanophanging bij montage in een gesloten luchtdichte kast. Deze parameter
wordt automatisch uit de databank overgenomen en kan ook alleen op die plaats
gewijzigd worden.
* Deze waarde wordt automatisch overgenomen
- Totale kwaliteitsfactor (Qts)
Dit is een belangrijke waarde voor de kastberekening. 'Qts'
geeft informatie over de mechanische en elektrische kwaliteit van de
luidspreker. De totale kwaliteitsfactor heeft een beslissende invloed op de
uiteindelijke luidsprekerkast. Het programma berekent de totale
kwaliteitsfactor op basis van de volgende factoren: DC-weerstand (Re),
mechanische kwaliteitsfactor (Qms), elektrische kwaliteitsfactor (Qes) en Rs. De
laatste factor is de totale weerstand gevormd door luidsprekerkabels en spoelen
in de filternetwerken. Al deze waarden bepalen de elektrische kwaliteitsfactor
en zodoende de totale kwaliteitsfactor. Deze parameter wordt automatisch uit de
databank overgenomen en kan ook enkel daar gewijzigd worden. (Uitsluitend Rs is
hier van doorslaggevend belang voor Qts)
* Deze waarde wordt automatisch overgenomen
- Mechanische kwaliteitsfactor (Qm)
De mechanische kwaliteitsfactor resulteert bijvoorbeeld uit
de kwaliteit van de membraanophanging. Deze parameter wordt automatisch uit de
databank overgenomen en kan ook alleen op die plaats gewijzigd worden.
* Deze waarde wordt automatisch overgenomen
- Elektrische kwaliteitsfactor (Qe)
De elektrische kwaliteitsfactor wordt bepaald door verliezen
in de luidspreker resp. de kwaliteit van de spoel en de magneet. Deze parameter
wordt automatisch uit de databank overgenomen en kan ook alleen op die plaats
gewijzigd worden.
* Deze waarde wordt automatisch overgenomen
- DC-weerstand (Re) in Ohm
Gelijkstroomweerstand van de spoel. Niet te verwarren met de
wisselstroom- of inductieweerstand van de spoel. Deze laatste waarde ligt
normaliter ongeveer 20% hoger. Deze parameter wordt automatisch uit de databank
overgenomen en kan ook alleen op die plaats gewijzigd worden.
* Deze waarde wordt automatisch overgenomen
- Serieweerstand (Rs) in Ohm
De serieweerstand is een zeer interessante factor. De
parameter geeft de elektrische verliezen door de luidsprekerkabel en het
filternetwerk in Ohm weer. Zoals hierboven aangegeven, wordt hierdoor de
elektrische kwaliteitsfactor en bijgevolg de totale kwaliteitsfactor bepaald. Geen
probleem wanneer u de waarden van Qms en Qes niet meer kent. De oplossing is onconventioneel, maar
efficiënt: Qts nieuw = Qts oud x (Re+Rs/Re)
(x betekent
vermenigvuldigen). Een bijgevoegde serieweerstand kan een lage Qt-waarde
van een luidspreker iets verhogen. Als standaardwaarde wordt 0,6 Ohm
aangenomen.
* Deze waarde wordt niet uit de databank overgenomen.
De volgende parameters zijn afhankelijk van het te berekenen
kasttype.
IV.4.1 Gesloten kast:
- Totale kwaliteitsfactor van de gesloten box (Qcb)
Hier kan men de gewenste waarde van de totale
kwaliteitsfactor invoeren. De kwaliteitsfactor van het totale systeem (Qcb) is
gebaseerd op de kwaliteitsfactoren van de luidspreker en van de kast. Op basis
van de natuurkundige wetten moet de waarde van Qcb groter zijn dan de totale
kwaliteitsfactoren van de luidspreker!
Qcb = 0,5 wordt 'kritisch gedempt' genoemd en geeft een zeer
strakke maar dunne basklank.
De resonantiefrequentie ligt bij -6 dB op de
geluidsdrukcurve.
Qcb = 0,7 is een compromis tussen een basrijke klank en een
goede impulsweergave.
De resonantiefrequentie ligt bij -3 dB op de
geluidsdrukcurve.
Qcb = 1 de "favoriete bas", geeft een rijke bas
maar een matig impulsgedrag.
De resonantiefrequentie ligt bij 0 dB op de
geluidsdrukcurve.
Qcb = 1,4 geeft een zeer rijke bas maar een slecht
impulsgedrag.
De resonantiefrequentie ligt bij + 3 dB op de
geluidsdrukcurve.
Qcb = 2 zeer vette basklank en zeer slechte impulsweergave.
De resonantiefrequentie ligt bij + 6 dB op de
geluidsdrukcurve.
... en zo verder. Maar denk eraan de andere parameters en in
het bijzonder de frequentiecurve te controleren (Qcb = Q van de gesloten kast).
Als vuistregel geldt: lage Qcb-waarde = grotere kast
- Resonantiefrequentie van de box (fcb) in Hz
De resonantiefrequentie van de kast is gebaseerd op de
resonantiefrequentie van de luidspreker en van de kast. Op basis van de
natuurkundige wetten moet de resonantiefrequentie van de kast hoger liggen dan
die van de luidspreker. U zult snel vaststellen dat kleine wijzigingen in (fcb)
resulteren in grote wijzigingen in Qcb en Vb (kastvolume).
Als vuistregel geldt: lage fcb-waarde = grotere kast
- Alfa (fcb/fs)2-l (a) (kleine Griekse alfa)
Relatie tussen het equivalent luchtvolume van de luidspreker
en de meegaandheid van de kast (Vas/Vab). Deze parameter is altijd groter dan 0
(nul) en gewoonlijk kleiner dan 10.
Als vuistregel geldt: lage a-waarde = grotere kast
- Netto gesloten boxvolume (Vb) in l
Indien u het gedrag van een luidspreker voor een bestaande
kast wenst te onderzoeken, kunt u in dit veld het kastvolume in liters
invoeren. Aan de hand van de
frequentiecurve en de waarden voor Qcb en fcb kunt u de combinatie van de
luidspreker en de kast evalueren.
- Verliesvolume (Vb-) in l
Het verliesvolume is de optelsom van luchtvolumes die door
de luidspreker, het wisselfilter en de verstevigingslatten (om trilling van de
kastwanden te voorkomen) ingenomen wordt. Wanneer het uiteindelijke kastvoorstel
door het programma aangegeven wordt, wordt deze waarde in acht genomen tijdens
de berekeningen.
De invoer van parameters voor gesloten kasten is hiermee
beëindigd.
Let op
eventuele foutmeldingen.
De resultaten van de kastberekeningen worden rechts op het
beeldscherm weergegeven. De meeste parameters zouden gekend moeten zijn. Voor enkele parameters is een uitleg
evenwel noodzakelijk:
Het akoestische volume (Vab) is het inwendige kastvolume dat
door het programma wordt berekend. Door dempingsmateriaal zoals acustilux,
glaswol, steenwol, schapenwol of dergelijke neemt het effectieve volume van de
kast toe. Oorzaak hiervoor is de lagere geluidssnelheid in het
dempingsmateriaal. In zeer sterk gedempte kasten kan de geluidssnelheid met een
factor 1,4 afnemen.
CAAD houdt met dit effect rekening en vertrekt van een
standaard vulfactor van 1,2.
Het netto kastvolume (Vb) is het kastvolume gecorrigeerd met
de vulfactor.
De relatieve geluidsdruk bij fcb in dB is, zoals de benaming
reeds zegt, de relatieve geluidsdruk bij de resonantiefrequentie van de
kast/het luidsprekersysteem.
De verhouding fs/Qt (EPB = Efficiency Bandwidth Product)
bepaalt (volgens Richard H. Small) voor welk kasttype een bepaalde luidspreker
geschikt is:
- EBP lager dan 50 voor
transmission line kast
- EPB tussen 50 en 99 voor
gesloten kast
- EPB tussen 100 en 149 voor
basreflexkast
- EPB tussen 150 en 250 voor
hoornkasten
Al deze waarden zijn slechts richtwaarden en moeten niet
strikt toegepast worden.
De referentie-SPL (SPL = Sound Pressure Level) in dB wordt
uit de luidsprekerparameters fs, Vas en Qe berekend en kan soms iets beneden de
waarde liggen die door de fabrikant wordt opgegeven!
Als laatste parameter geeft CAAD u de afmetingen voor een
luidsprekerkast die geschikt zijn voor de geselecteerde luidspreker. Hierbij
werd rekening gehouden met het verliesvolume. De vermelde gegevens zijn de
binnenmaten van de behuizing.
Bij de berekening van een gesloten kast hebt u de
mogelijkheid eigen kastafmetingen in te voeren en de berekeningen opnieuw te
laten uitvoeren.
Het kastvolume (VbG) in l geeft het brutovolume van de
inwendige kast, d.w.z. het kastvolume dat berekend is op basis van breedte x
hoogte x diepte zonder rekening te houden met de luidsprekers en reflexpijpen.
De button ‘Haal waarden uit de database’ helpt u om voor de
Thiele-Small-parameters terug de databankwaarden in te stellen, na manuele
wijziging van de gegevens in de luidsprekereditor.
Met de button ' Bereken optimale kast ' wordt CAAD gebruikt
voor de berekening van een kast die voor de luidspreker geoptimaliseerd is,
d.w.z. zowel elektrisch als mechanisch optimaal afgestemd.
CAAD probeert de kwaliteitsfactor van de kast op 0,707 in te
stellen, indien Qts kleiner dan Qtc is, en de luidspreker met deze parameters
in de behuizing past.
Indien de ingevoerde parameters niet onmiddellijk berekend
of overschreven worden, kan men het programma met 'Bereken gegevens' dwingen,
de invoervelden (bv. voor breedte/hoogte/diepte) over te nemen.
OPMERKING: De kastgegevens worden bijna uitsluitend door de
basluidspreker bepaald. Bij een complete kast horen echter ook de middentoner
en tweeter. Geschikte luidsprekers daarvoor kunt u in de MONACOR-catalogus 45
terugvinden; deze catalogus is als PDF-bestand op uw CD-ROM met het programma
CAAD-4.1 opgeslagen.
Er dient dan op gelet te worden, dat de belastbaarheid van
de luidsprekers aan de verwachtingen voldoet en dat de frequentiebereiken
elkaar overlappen. Door een geschikte keuze van de filterfrequenties voor
bas/midden en midden/hoog kan dan een frequentiefilter berekend worden. De
verschillende luidsprekervolumes moeten bij het kastvolume opgeteld worden.
IV.4.2 Basreflexkast:
- Effectief conusoppervlak (Sd) cm²
De grootte van het effectieve conusoppervlak bepaalt
uiteindelijk het minimumoppervlak van de basreflexopening. Deze parameter is
bepalend voor verdere berekeningen.
- Poortopening (Ap) cm²
Het programma berekent een minimumoppervlak van de
basreflexopening om vervormingen en windruis in de poortopening te vermijden. Mocht
de berekende minimumwaarde groter zijn dan de beschikbare pijpen, kan de
volgende informatie bruikbaar zijn:
Pijpbenaming MBR-35 MBR-50 MBR-70
MBR-110
Pijpdiameter
in mm 35 51 70 110
Oppervlak
van één pijp in cm² 9,6 20,4 34,2 95
Oppervlak
van twee pijpen in cm² 19,2 40,8 68,4 190
Oppervlak van vier pijpen in cm² 38,4 81,6
136,8 380
Met de knop MONACOR MBR bepaalt u of uw basreflexkast met
basreflexpijpen uit het MONACOR-gamma uitgerust moet worden, of dat het
basreflexkanaal als opening berekend moet worden. Bij activering van de knop
wordt in het tekstveld ernaast aantal en artikelnaam van de MBR-basreflexpijp
weergegeven.
Indien de BRK-lengte groter zou zijn dan de kastdiepte, dan
moet het BRK-oppervlak (Ap) verkleind worden. Indien de lengte kleiner is dan 3
cm, dan moet de BRK-oppervlak vergroot worden. De foutmelding voor een waarde
die onder die van het minimale oppervlak ligt, kan genegeerd worden. Men moet
er dan weliswaar de eventuele windruis bijnemen.
Als vuistregel geldt: groter oppervlak = grotere pijplengte
- Verliesfactor (Ql)
Het is onmogelijk een verliesvrije combinatie van
luidspreker en kast samen te stellen (wrijvingsverliezen, ongewilde openingen,
reflecties). De meettechnische bepaling van Ql kan pas na afwerking van de box
bepaald worden. Op grond van onderzoeken, die onder andere door Richard H.
Small uitgevoerd werden, is de onderstaande tabel ontstaan.
De tabel kan als richtlijn gebruikt worden bij de berekening
van basreflexkasten, totdat u zelf enige ervaring hebt opgebouwd.
Kastvolume in liter : minder dan 35 35-70 meer
dan 70
Ql standaardwaarde : 10 7 5
- Verliesvolume (Vb-) in l
Het verliesvolume is de optelsom van luchtvolumes die door
de luidspreker, het wisselfilter en de verstevigingslatten (om trilling van de
kastwanden te voorkomen) ingenomen wordt. Wanneer het uiteindelijke kastvoorstel
door het programma aangegeven wordt, wordt deze waarde in acht genomen tijdens
de berekeningen.
De invoer
van parameters voor de basreflexkast is hiermee beëindigd. Let op eventuele
foutmeldingen.
De resultaten van de kastberekeningen worden rechts op het
beeldscherm weergegeven. De meeste parameters zouden gekend moeten zijn. Voor enkele parameters is een uitleg
evenwel noodzakelijk:
BRK =
basreflexkanaal
De
referentie-SPL (SPL = Sound Pressure Level) in dB wordt uit de
luidsprekerparameters fs, Vas en Qe berekend en kan soms iets beneden de waarde
liggen die door de fabrikant wordt opgegeven!
De
verhouding fs/Qt (EPB = Efficiency Bandwidth Product) bepaalt (volgens Richard
H. Small) voor welk kasttype een bepaalde luidspreker geschikt is:
- EBP lager dan 50 voor
transmission line kast
- EPB tussen 50 en 99 voor
gesloten kast
- EPB tussen 100 en 149
voor
basreflexkast
- EPB tussen 150 en 250
voor hoornkasten
Al deze waarden zijn slechts richtwaarden en moeten niet
strikt toegepast worden.
(Griekse kleine
alfa) is de verhouding tussen de meegaandheid van de luidspreker en het
kastvolume (Vas/Vb).
h staat voor de verhouding tussen de resonantiefrequentie
(fs) van de luidspreker en de resonantiefrequentie van de poortopening (Fp/fs).
Als laatste parameter geeft CAAD u de afmetingen voor een
luidsprekerkast die geschikt zijn voor de geselecteerde luidspreker. Hierbij
werd reeds rekening gehouden met het toegevoegde volume. De vermelde gegevens
zijn de binnenmaten van de behuizing.
Bij basreflexkasten hebt u de mogelijkheid eigen
kastafmetingen in te voeren en de berekeningen opnieuw te laten uitvoeren.
Het kastvolume (VbG) in l geeft het brutovolume van de
inwendige kast, d.w.z. het kastvolume dat berekend is op basis van breedte x
hoogte x diepte zonder rekening te houden met de luidsprekers en reflexpijpen.
De button ' Bereken optimale kast ' helpt u om voor de
Thiele-Small-parameters terug de databankwaarden in te stellen, na manuele
wijziging van de gegevens in de luidsprekereditor.
Met de button ‘Bereken optimale kast ' wordt CAAD gebruikt
voor de berekening van een kast die voor de luidspreker geoptimaliseerd is,
d.w.z. zowel elektrisch als mechanisch optimaal afgestemd.
Indien ook het reflexkanaal geoptimaliseerd moet worden,
voert u eerst een '0' voor het oppervlak van het reflexkanaal in en activeert u
vervolgens ' Bereken optimale kast '.
Indien de ingevoerde parameters niet onmiddellijk berekend
of overschreven worden, kan men het programma met 'Bereken gegevens' dwingen,
de invoervelden (bv. voor breedte/hoogte/diepte) over te nemen.
IV.4.3
Bandfilterkast:
-
Systeemdemping (S)
In dit veld
voert u de systeemdempingsfactor in (ongeveer 0,4 - 0,7). Deze factor
beïnvloedt de impulsweergave en de kastafmetingen. Met S = 0,4 krijgt u een
zeer rijke basklank, terwijl S = 0,7 in een "Hifi"-bas resulteert.
- Totale
kwaliteitsfactor van het systeem (Q't)
De
kwaliteitsfactor van het systeem (Q't) wordt bepaald door de kwaliteitsfactor
van de luidsprekers en het gesloten volume van de bandfilterkast. Q't =
0,7 is een goede startwaarde, die nooit kleiner mag zijn dan de Qt-waarde van
de luidspreker. De waarde zou anders een behuizing met een oneindige grootte
tot gevolg hebben.
Men kan verschillende combinaties van S en Q't uitproberen
om veranderingen in de bandbreedte en de frequentieweergave te bekomen.
-
Poortopening (Ap) cm²
Het programma berekent een minimumoppervlak van de
basreflexopening om vervormingen en windruis in de poortopening te vermijden. Mocht
de berekende minimumwaarde groter zijn dan de beschikbare pijpen, kan de
volgende informatie bruikbaar zijn:
Pijpbenaming MBR-35 MBR-50 MBR-70 MBR-110
Pijpdiameter
in mm 35 51 70 110
Oppervlak
van één pijp in cm² 9,6 20,4 34,2 95
Oppervlak
van twee pijpen in cm² 19,2 40,8 68,4 190
Oppervlak van vier pijpen in cm² 38,4
81,6 136,8
380
Indien de BRK-lengte groter zou zijn dan de kastdiepte, dan
moet het BRK-oppervlak (Ap) verkleind worden. Indien de waarde kleiner is dan
de wanddikte, moet het BRK-oppervlak vergroot worden. De foutmelding voor een
waarde die onder die van het minimale oppervlak ligt, kan genegeerd worden. Men
moet er dan weliswaar de eventuele windruis bijnemen.
Als vuistregel geldt: groter oppervlak = grotere pijplengte
- Verliesvolume (Vb-) in l
Het verliesvolume is de optelsom van luchtvolumes die door
de luidspreker, het wisselfilter en de verstevigingslatten (om trilling van de
kastwanden te voorkomen) ingenomen wordt. Wanneer het uiteindelijke
kastvoorstel door het programma aangegeven wordt, wordt deze waarde in acht
genomen tijdens de berekeningen.
- Verliesvolume (Vf-) in l
Onder Vb- verstaat men het volume in liter dat ingenomen
wordt door de luidspreker, het frequentiefilter en verstevigingslatten (om
trilling van de kastwanden te voorkomen). Wanneer het uiteindelijke
kastvoorstel door het programma aangegeven wordt, wordt dit volume (Vf-) in de
berekeningen in acht genomen.
De invoer van parameters voor de bandfilterkast is hiermee
beëindigd. Let op eventuele foutmeldingen die nu weergegeven worden.
De resultaten van de kastberekeningen worden rechts op het
beeldscherm weergegeven. De meeste parameters zouden gekend moeten zijn. Voor enkele parameters is een uitleg
evenwel noodzakelijk:
BRK =
basreflexkanaal
De maximale
rimpel geeft aan hoeveel dB de geluidsdruk voor en na de middelste frequentie
over de geluidsdruk van die middelste frequentie zit. Regel: Hoe groter de
rimpel des te slechter is de impulsweergave van de kast. De systeemdemping (S)
heeft een bepalende invloed op de rimpel.
VUISTREGEL : LAGE RIMPEL - BETERE IMPULSWEERGAVE
De verhouding fs/Qt (EPB = Efficiency Bandwidth Product)
bepaalt (volgens Richard H. Small) voor welk kasttype een bepaalde luidspreker
geschikt is:
- EBP lager dan 50 voor
transmission line kast
- EPB tussen 50 en 99 voor
gesloten kast
- EPB tussen 100 en 149 voor
basreflexkast
- EPB tussen 150 en 250 voor
hoornkasten
IV.4.4
Compound (Push/Pull):
Door twee
gelijke luidsprekers rug aan rug, of zoals hier, achter elkaar in een kleine
koppelbehuizing te monteren, kan het kastvolume aanzienlijk gereduceerd worden.
De figuur van het compound-systeem maakt het principe duidelijk.
Na de keuze
van dit menu-item moet eerst en vooral het type van de compound-kast bepaald
worden. U hebt de keuze tussen een gesloten kast, een basreflex- en een
bandfilterkast. Vervolgens wordt u gevraagd of u een ronde verbindingskast
wenst. Bevestigt u deze vraag, dan moet u de diameter en de lengte van de
verbindingskast invoeren. De diameter wordt normaal bepaald door de diameter
van de luidspreker. De lengte van de verbindingskast hangt van de inbouwdiepte
van de luidspreker af. Ze zal minstens even groot zijn als de inbouwdiepte van
de luidspreker. Selecteert u een rechthoekige behuizing, dan moet u de breedte,
de hoogte en de lengte van de verbindingskast ingeven. Indien de gegevens van
de databank overgenomen zijn, dan worden deze afmetingen automatisch getoond.
Het verdere verloop van de berekeningen gebeurt op dezelfde
wijze als bij de gesloten kasten, basreflex-, of bandfilterkasten.
Bij de compound-kasten hebt u de mogelijkheid eigen
afmetingen in te geven en de uiteindelijke parameters opnieuw te laten
berekenen.
IV.4.5
Transmission Line:
- Effectief
conusoppervlak (Sd) cm²
De grootte
van het membraanoppervlak bepaalt uiteindelijk de minimumopening van de
TL-uitgang. Deze parameter is bepalend voor verdere berekeningen.
- Ontwerpfrequentie (ftl) in Hz
Met de ontwerpfrequentie bepaalt men de fundamentele
resonantiefrequentie van de TL-kast. De ontwerpfrequentie kan niet lager
gekozen worden dan de resonantiefrequentie van de luidspreker.
- Dichtheid van opvulmateriaal kg/m³
Om het effectieve kastvolume te vergroten (bij
gelijkblijvende buitenafmetingen van de kast), wordt de kast gevuld met
dempingsmateriaal. Hoe meer dempingsmateriaal des te groter het effectieve
volume. Gebruik materialen met een dichtheid tussen 6 en 8 kg per m³.
- Oppervlaktefactor [1.25-2.5]
De oppervlaktefactor is de verhouding tussen het
conusoppervlak en de beginopening in de TL-kast achter de luidspreker. De oppervlaktefactor beïnvloedt de
kwaliteitsfactor en de resonantiefrequentie van de kast.
De invoer
van parameters voor de TL-kast is hiermee beëindigd. Let op eventuele
foutmeldingen.
De resultaten van de kastberekeningen worden rechts op het
beeldscherm weergegeven. De meeste parameters zouden gekend moeten zijn. Voor enkele parameters is een uitleg
evenwel noodzakelijk:
De
verhouding fs/Qt (EPB = Efficiency Bandwidth Product) bepaalt (volgens Richard
H. Small) voor welk kasttype een bepaalde luidspreker geschikt is:
- EBP lager dan 50 voor
transmission line kast
- EPB tussen 50 en 99 voor
gesloten kast
- EPB tussen 100 en 149 voor
basreflexkast
- EPB tussen 150 en 250 voor
hoornkasten
Al deze waarden zijn slechts richtwaarden en moeten niet
strikt toegepast worden.
De gegevens over de kastafmetingen moeten als volgt verstaan
worden:
- Interne breedte :
interne kastbreedte
- Interne hoogte :
interne kasthoogte
- Interne diepte 1 :
interne kastdiepte aan het begin van het kanaal (bij luidspreker)
- Interne diepte 2 :
interne kastdiepte aan de knik van het kanaal (midden van het kanaal)
- Interne diepte 3 :
interne kastdiepte aan kanaaleinde (geluidsuitgang)
IV.4.6
Hoornkast:
- Effectief
conusoppervlak (SD) cm²
Bij de
hoornberekening is de conusoppervlakte bepalend voor de grootte van het
keeloppervlak (beginopening) van de hoorn.
- Onderste grensfrequentie (fgu)
Op deze plaats wordt de gewenste onderste grensfrequentie
van de hoorn ingegeven. Deze frequentie heeft een bepalende invloed op de
hoornlengte. De onderste grensfrequentie moet altijd hoger gekozen worden dan
de resonantiefrequentie van de luispreker.
- Bovenste grensfrequentie (fhm)
In dit veld kan men de gewenste bovenste grensfrequentie van
de hoorn ingeven. Voor het geval u deze frequentie, die afhankelijk is van de
conusmassa, liever laat berekenen door CAAD, voer hier dan een 0 (nul) in.
- Drukkamervolume (Vc) in l
Onder drukkamervolume verstaat men een kamer tussen de
luidspreker en de hoornhals. Deze zorgt voor een beperking van de bovenste
grensfrequentie om vervormingen door partiële trillingen te vermijden.
Hierna moet u de gewenste positie van de hoorn in de kamer
ingeven. Deze parameter is enkel voor de bashoorn van belang. Het mondoppervlak
en daarmee ook de lengte van de hoorn wordt bij de bashoorn mede bepaald door
de opstelling in de kamer. Voorbeeld:
Opstelling van de hoorn mondoppervlak hoornlengte
1: Vloer 18940 cm2 207,9 cm
2: Vloer/wand 9470 cm2 169,9 cm
3:
Vloer/(wand-)hoek
4735 cm2 132,0 cm
Klik hiervoor op het invoerveld naast 'Positie van de hoorn'
in de kamer. Er verschijnt een venster waarin u de gewenste positie kan
uitkiezen.
Het
keeloppervlak (Ah) slaat op de beginopening van de hoorn voor de luidspreker.
Het
mondoppervlak (Am) slaat op het oppervlak aan het uiteinde van de hoorn.
De
hoornconstante (k) bepaalt de kromming (hoornvorm) van de hoorn en hierdoor ook
de lengte van de hoorn. Hoe
groter de hoornconstante des te groter de openingshoek en des te korter de
hoorn.
Het gesloten kastvolume (Vb) is een gesloten kast aan de
achterzijde van de luidspreker. Dit volume wordt op dezelfde manier berekend
als bij een gewone gesloten kast.
De aangegeven SPL-winst (dB) is gewoon een
berekeningsfactor. Deze theoretische waarde zal iets lager liggen door
wrijvingsverliezen en reflecties in de hoornmond.
Voor de berekening van de hoornvorm zijn volgende gegevens
noodzakelijk:
- Aantal secties
De totale lengte van de hoorn wordt in gelijkmatige secties
onderverdeeld. Op deze plaatsen geeft CAAD de hoornafmetingen in cm weer. De
afstand van de secties worden automatisch berekend.
- Afstand van de
secties
Indien u de secties een bepaalde afstand van elkaar wilt
plaatsen, voer dan hier de afstand in cm in. Het aantal secties wordt dan
automatisch berekend.
Hoornoppervlak
- Cirkelvormig
CAAD berekent een cirkelvormige hoorn. Bij vooraf bepaalde
afstanden (xm) in cm vanaf de hoornkeel, worden het overeenkomstige oppervlak
(xf) in cm² en de overeenkomstige straal (xr) in cm getoond.
- Vierkant
CAAD berekent een hoorn met een vierkante hoornopening. Bij
vooraf bepaalde afstanden (xm) in cm vanaf de hoornkeel, worden het
overeenkomstige oppervlak (xf) in cm² en de overeenkomstige zijden (ax) en (bx)
in cm getoond.
- Ratio a:b
Hier hebt u de mogelijkheid om bij rechthoekige
mondopeningen van de hoorn een bepaalde zijdeverhouding in te geven. Zijdeverhoudingen
van 0,0001 tot 99999 en van 99999 tot 0,0001 kunnen berekend worden (of het nu
zinvol is of niet). Bij vooraf bepaalde afstanden (xm) in cm vanaf de
hoornkeel, worden het overeenkomstige oppervlak (xf) in cm² en de
overeenkomstige zijden (ax) en (bx) in cm getoond.
- Breedte van de hoorn constant
Mag de hoorn, bijvoorbeeld een bashoorn, een bepaalde
breedte niet overschrijden, dan kan een zijde als constante in een ander
venster worden ingegeven. Nu wordt enkel zijde (bx) berekend. Bij vooraf
bepaalde afstanden (xm) in cm vanaf de hoornkeel, worden de overeenkomstige
oppervlakken (xf) in cm² en de overeenkomstige zijden (ax) en (bx) in cm
berekend.
U kunt een lijst met de hierboven beschreven parameters op
het scherm oproepen door de knop "Lijst met hoornafmetingen" te
activeren. Deze lijst kan ook via het menupunt 'Printer - Afdruk lijst' naar
een printer gestuurd worden.
IV.4.7 Beschikbare kast invoeren
Met dit uiterst nuttige instrument kunt u voor een defecte
luidspreker van een bestaande luidsprekerkast een geschikt vervangframe kiezen
uit het MONACOR-gamma. Nadat u op menu-item geklikt hebt, verschijnt een nieuw
venster waarin u nu de buitenafmetingen van de bestaande kast moet invoeren. Met
'Uitsparing' is de uitsparing in het klankbord voor de luidspreker bedoeld.
Wanneer de wanddikte van de kast niet precies gemeten kan worden, neemt u de
voorgestelde waarde van 1,9 cm over. In de kolom helemaal rechts hebt u telkens
de mogelijkheid de maateenheid voor de afmetingen te wijzigen. Bij de
berekening van en het zoeken naar de geschikte luidspreker wordt rekening
gehouden met deze maateenheden.
De correcte selectie van een geschikte vervangframe vereist
enkel nog de nominale impedantie. Deze waarde wordt meestal op de achterzijde
van de luidsprekerkast vermeld.
Vermeld tenslotte nog het kasttype: U kunt kiezen uit een
gesloten kast en een basreflexsysteem. Nu kunt u de geschikte luidspreker
zoeken. Klik hiervoor op de knop 'Gepaste luidspreker zoeken'. In de
luidsprekereditor wordt een lijst weergegeven met de geschikte luidsprekers. Kies
een luidspreker uit door te dubbelklikken met de muistoets. Vraag dan eerst om
een tekening van de kast (klik hiervoor op het symbool luidsprekerkast, of ga
naar het menu-item 'Grafiek - Kasttekening'). Controleer vervolgens de
geluidsdrukcurve (rechter muistoets en vervolgens Geluidsdrukcurve of via
Weergave - Geluidsdrukcurve). Bij aanduiding van een basverhoging in het
geluidsdrukniveau moet u een ander frame uit de lijst selecteren. Druk op de
rechter muistoets en ga naar het item Luidsprekerlijst. De eerder vermelde
lijst met luidsprekers wordt weer opgeroepen. Selecteer de volgende luidspreker
(indien beschikbaar) en herhaal de bovenstaande procedure.
Tip: Wanneer u de curves vanuit het kasttekeningvenster
oproept, wordt de oude geluidsdrukcurve niet gewist. De nieuw berekende curve
wordt nu bijkomend ter vergelijking getekend. Herhaal de bovenstaande procedure
tot u de optimale luidspreker uit de lijst getest hebt.
IV.4.8 Stuklijst:
U kunt voor alle door CAAD-4.1 berekende kasten een
stuklijst oproepen.
Behalve de kastwanden worden ook de luidspreker(s),
basreflexpijp(en) en de nodige dempingswol opgesomd. Via het printersymbool in
de rechter bovenhoek van het stuklijstvenster kunt u de stuklijst uitprinten. Door
op de knop ernaast (met het kruis) te klikken, sluit u de stuklijst.
IV.4.9 Regelbaar systeem
De zijdeverhouding van de kastwanden ten opzichte van elkaar
wordt met deze keuzemogelijkheid voor een regelbare kast geoptimaliseerd.
De zijdeverhouding bedraagt hier 1 : 0,8 : 1,25 (diepte :
breedte: hoogte)
IV.4.10 Subwoofer
De zijdeverhouding van de kastwanden ten opzichte van elkaar
wordt met deze keuzemogelijkheid voor een subwooferkast geoptimaliseerd. De
zijdeverhouding bedraagt hier 1 : 1 : 1 (diepte : breedte: hoogte)
IV.4.11 Gebruik MONACOR MBR
Met deze optie wordt de knop MONACOR MBR in de editor van de
basreflexkast geactiveerd. Beschrijving zie boven onder Kast - Basreflexkast.
IV.5 Filter
Via dit menu-item (of door op het filtersymbool in de
symboolbalk aan te klikken) gaat u naar de filtereditor. Hier hebt u de
mogelijkheid om scheidingsfilters van eerste tot vierde orde te berekenen in
twee- tot vierweg uitvoering. Bovendien kunt u hier een impedantiecorrectie
laten berekenen voor de impedantiestijging zowel bij de resonantiefrequentie als
bij de stijgende frequentie. Ook de rendementsaanpassing van de verschillende
luidsprekers kan in deze editor uitgevoerd worden. Een uitgebreider bespreking
van de filtereditor vindt u verderop in de tekst.
IV.6 Grafiek
IV.6.1 Geluidsdrukcurve:
Na berekening van een luidsprekerkast kan men hier de
weergavecurve en de impedantiecurve van het systeem bekijken. Bij TL-kasten en
bij hoornsystemen worden deze curven niet berekend.
Om het resultaat van twee kastberekeningen te vergelijken,
kan men door de toets "s" in te drukken, de zojuist berekende curve
bewaren en met "l" opnieuw opladen wanneer dat nodig zou zijn. De curve wordt dan opnieuw op het
scherm weergegeven. De vergelijkingscurve wordt in het rood afgebeeld op het
scherm.
IV.6.1.1
Bestand -Diagram opslaan
Daarnaast
kunt u de zonet berekende curve via 'Bestand'-' Diagram opslaan' permanent
opslaan voor latere vergelijkingen. In het tekstveld van het
bestandsdialoogvenster wordt een naam voor de te bewaren curve voorgesteld. Bevestig
deze naam of overschrijf het voorstel, en klik op Opslaan.
IV.6.1.2 Bestand -Diagram laad
De curve weer oproepen, gebeurt via menu-item 'Bestand' -
'Curve laden'. Selecteer uit de lijst met bestanden de gewenste curve (door
dubbelklikken met de linker muistoets of via de knop 'Laad'). Een volgend
venster, de legende, wordt geopend.
IV6.1.3 Bestand -Legende
Als eerste op de legende staat steeds de naam van de zonet
berekende luidspreker. De vijf volgende plaatsen zijn gereserveerd voor
eventueel te laden luidsprekercurves. Op de tweede plaats staat nu ook de naam
van de zonet geladen curve. Om de curves te zien, moet het hokje links naast de
luidsprekernaam aangekruist zijn. Klik
nu op de knop 'Update'. Na een korte berekeningstijd verschijnen de
geselecteerde curves in de kleur van de legende. U kunt de kleur wijzigen door
de luidsprekernaam in de legende aan te klikken. Selecteer uit de kleurenlijst
de gewenste kleur en klik op OK. Door opnieuw op 'Update' te klikken, wordt de
betreffende curve in de nieuwe kleur getoond.
Wanneer alle plaatsen in de legende volzet zijn, en u wenst
nog een curve te laden, dan moet u één geheugenplaats overschrijven. Nadat u in
de bestandsdialoog de gewenste curve geselecteerd hebt, wordt in het
invoervenster gevraagd de naam van de te overschrijven plaats op te geven. Om
het nog eenvoudiger te maken, kunt u het volgnummer van de geheugenplaatsen
opgeven (1-6). Let er evenwel op dat plaats 1 steeds door de telkens nieuw
berekende curve overschreven wordt.
IV.6.1.4 Bestand -Kasteditor
Hierlangs gaat u terug naar de kastberekening.
IV.6.1.5 Bestand -Luidsprekerlijst
Indien de luidsprekerlijst al minstens één keer in de
luidsprekereditor opgeroepen werd, kunt u deze lijst via dit menu-item
rechtstreeks opnieuw oproepen om een luidspreker voor de berekening te
selecteren.
IV.6.1.6 Printer - Afdruk SPL
Het coördinatensysteem van de grafiek wordt over de hele
pagina van de printer gespreid en in kleur (enkel bij kleurenprinters, anders
in grijstinten), in hoge kwaliteit en in liggend formaat afgedrukt.
IV.6.1.7 Printer -Schermafdruk
Het momentele scherm wordt in kleur (enkel bij
kleurenprinters, anders in grijstinten) volgens de ingestelde resolutie
afgedrukt. Deze procedure kunt u ook met de afdruktoets van het toetsenbord
starten.
IV.6.1.8 Kasteditor
Hierlangs gaat u terug naar de kastberekening.
IV.6.1.9
Help
Windows
Help wordt samen met de gebruiksaanwijzing opgeroepen.
IV.6.1.10 Het coördinatensysteem grafiek met
geluidsdrukcurve en impedantiecurve
Na berekening van een luidsprekerkast wordt hier de
geluidsdrukcurve berekend en getekend (behalve bij hoornkasten en TL-kasten). Bij
gesloten kasten wordt bovendien de impedantiecurve weergegeven. Bovenaan het
grafiekvenster ziet u een automatisch wijzigende coördinaatweergave van de
frequentie en de overeenkomstige geluidsdruk van de actuele muispositie. Beweeg
de muisaanwijzer (kruis) naar een positie op het scherm, waarvan u informatie
betreffende frequentie en geluidsdruk wenst te krijgen. De positie van de
coördinatenweergave kan verplaatst worden door met de muis te slepen (linker
toets ingedrukt houden).
De impedantiecurve kan bij gesloten kasten totaal
verschillende piekwaarden aannemen. Om te vermijden dat de curve bovenaan
afgesneden wordt, bestaat de mogelijkheid om het Ohm-bereik van het
coördinatensysteem aan te passen. Beweeg de muisaanwijzer naar het teken Ohm in
de rechter bovenhoek van het grafiekvenster, en klik erop. In een ander venster
hebt u de keuze tussen 50 Ohm, 100 Ohm en 200 Ohm als maximumwaarde van uw
coördinatensysteem. Bevestig uw keuze met OK. Het coördinatensysteem wordt
onmiddellijk aangepast.
IV.6.2 Kasttekening
Bij activering van deze functie, kunt u uw berekende
behuizing in een eerste beeld driedimensioneel bekijken.
IV.6.2.1 Weergave
IV.6.2.1.1 Buitenaanzicht
De driedimensionele tekening van de kast is een
buitenaanzicht.
In de linker bovenhoek van het venster vindt u informatie
met betrekking tot de luidsprekerafmetingen en de kastafmetingen.
Rechts op het scherm ziet u invoervelden voor vermelding van
de afstand van de luidspreker tot de kastbodem, de afstand tussen de luidsprekers
(bij verschillende luidsprekers) en de wanddikte van de kast. Wijzigingen van
deze parameters worden onmiddellijk in de grafiek weergegeven (na bevestiging
met Enter).
IV.6.2.1.2 Binnenaanzicht
In het tweede scherm ziet u een dwarsdoorsnede van de
luidsprekerkast met afmetingen.
In de linker bovenhoek van het venster vindt u informatie
met betrekking tot de kastafmetingen.
Rechts op het scherm ziet u invoervelden voor vermelding van
de afstand van de luidspreker tot de kastbodem, de afstand tussen de
luidsprekers (bij verschillende luidsprekers) en de wanddikte van de kast. Wijzigingen
van deze parameters worden onmiddellijk in de grafiek weergegeven (na
bevestiging met Enter).
IV.6.2.1.3 Kasteditor
Hierlangs gaat u terug naar de kastberekening.
IV.6.2.1.4 Geluidsdrukcurve
Het grafiekscherm met coördinatensysteem en de curve wordt
op de voorgrond geplaatst en opnieuw berekend.
IV.6.2.2 Opschrift
IV.6.2.2.1 Nieuwe tekst invoegen
Benamingen en commentaren kunnen via dit menu-item in de
kasttekening geïntegreerd worden. Er wordt een tekstvenster geopend, waarin u
de gewenste commentaar kunt invoeren. Na bevestiging van de ingevoerde gegevens
met Enter wordt de tekst overgenomen. De commentaar kunt u met behulp van de
muis (linker muistoets ingedrukt houden) vrij in het venster bewegen.
Er zijn maximaal vijf commentaren/benamingen mogelijk.
IV.6.2.2.2 Tekst wissen
Het laatst ingevoerde opschrift wordt gewist. Wenst u
evenwel een bepaalde commentaar te wissen, dubbelklik dan met de muis op de
betreffende tekst.
IV.6.2.3 Printer
IV.6.2.3.1 Afdruk kastgegevens
De kasttekening wordt over de hele pagina van de printer
gespreid en in kleur (enkel bij kleurenprinters, anders in grijstinten), in
hoge kwaliteit en in liggend formaat afgedrukt.
IV.6.2.3.2 Schermafdruk
Het momentele scherm wordt in kleur (enkel bij
kleurenprinters, anders in grijstinten) volgens de ingestelde resolutie
afgedrukt. Deze procedure kunt u ook met de afdruktoets van het toetsenbord
starten.
IV.6.2.4 Kasteditor
Hierlangs gaat u terug naar de kastberekening.
IV.6.2.5
Help
Windows
Help wordt samen met de gebruiksaanwijzing opgeroepen.
IV.6.2.6 Afstandsmetingen in het grafiekbeeldscherm
'Kasttekening'
Zowel in de driedimensionele weergave als in de
dwarsdoorsnede van de kast kan men de afmetingen van individuele zijwanden of
andere componenten oproepen. Houd hiervoor de CTRL-toets op het toetsenbord
ingedrukt. Beweeg vervolgens de muisaanwijzer naar het begin van de te meten
plaats, druk op de linker muistoets en houd deze ingedrukt tot de muisaanwijzer
het eindpunt van de te meten plaats bereikt heeft. Rechts naast de
muisaanwijzer wordt de afstand in cm weergegeven. Voor een volgende meting van
de afstand blijft het initiële meetpunt behouden. Zo kunt u van één hoekpunt
uit de breedte, hoogte en diagonaal bepalen. Het initiële meetpunt en de
gemeten waarde worden door één keer dubbelklikken met de linker muistoets
gewist.
IV.7 Printer
IV.7.1 Printer instellingen
Indien u een andere printer wenst te selecteren, ga dan naar
dit menu-item. Het bekende WINDOWS-venster wordt geopend. Zoals gewoonlijk,
selecteert u hier de gewenste printer, het papierformaat, staand of liggend
formaat en alle andere parameters voor de printer.
IV.7.2 Schermafdruk
Het momentele scherm wordt in kleur (enkel bij
kleurenprinters, anders in grijstinten) volgens de ingestelde resolutie
afgedrukt. Deze procedure kunt u ook met de afdruktoets van het toetsenbord
starten.
IV.7.3 Afdruk kastgegevens
De kasttekening wordt over de hele pagina van de printer
gespreid en in kleur (enkel bij kleurenprinters, anders in grijstinten), in
hoge kwaliteit en in liggend formaat afgedrukt.
IV.7.4 Afdruk SPL
Het coördinatensysteem van de luidsprekercurvegrafiek wordt
over de hele pagina van de printer gespreid en in kleur (enkel bij
kleurenprinters, anders in grijstinten), in hoge kwaliteit en in liggend
formaat afgedrukt.
IV.7.5 Afdrukken lijst
Bij weergave van lijsten in het programma kunnen deze met
dit commando afgedrukt worden.
IV.8 Venster
Alle geopende vensters worden hier opgesomd. Voor de
selectie van de vensters moet u het betreffende menu-item aanklikken of het
overeenkomstige nummer invoeren.
IV.8.1 Overlappende weergave
Alle geopende vensters worden overlappend weergegeven,
d.w.z. achter elkaar geschikt op het scherm.
Veld- en lettergrootte worden overeenkomstig aangepast.
IV.8.2 Naast elkaar
Alle geopende vensters worden naast elkaar op het scherm
weergegeven. Veld- en lettergrootte worden overeenkomstig aangepast.
IV.8.3 Onder elkaar
Alle geopende vensters worden onder elkaar op het scherm
weergegeven. Veld- en lettergrootte worden overeenkomstig aangepast.
IV.9 Help
IV.9.1 Help
Hier worden de meeste invoervelden van de berekeningseditor
verklaard. ( De Help-functie
kan ook met F1 geactiveerd worden)
IV.9.2 Manual
Zoals de naam het zegt kan hier de handleiding online
geraadpleegd worden. Het hulpprogramma WINDOWS Help samen met de betreffende
handleiding (naargelang de taal) geladen. Sluit dit bestand via ALT+F4.
IV.10 Quit
Met deze optie beëindigt u het programma CAAD-4.1. De laatst
bewerkte luidsprekergegevens worden in een bestand opgeslagen en zijn
onmiddellijk na het opstarten van het programma weer beschikbaar.
V. De luidsprekereditor
V.1 Bestand
V.1.1 Kies een database: zie onder punt IV.1.1
V.1.2 Database-bestand aanmaken: zie onder punt IV.1.2
V.1.3 Nieuwe luidspreker
Wenst u een nieuwe luidspreker in te stellen, activeer dan
dit punt. De invoervelden van de luidsprekereditor worden eerst leeggemaakt. Geef
alle beschikbare Thiele & Small-parameters in de overeenkomstige velden in.
Indien u sommige gegevens niet kent, geef dan de waarde nul in. CAAD kan in de
meeste gevallen deze velden berekenen. Wanneer u alle gegevens hebt ingevoerd,
bewaar dan deze data via het menupunt 'Data opslaan/Data opslaan als nieuw'. ).
De luidspreker wordt dan in het juiste bestand weggeschreven.
V.1.4 Gegevens luidspreker wijzigen
Indien u een nieuwe luidspreker wenst te editeren, waarvan
de parameters vergelijkbaar zijn met de zonet bewerkte luidspreker, kunt u
hiermee veel tijd besparen. Wijzig gewoon de afwijkende gegevens, bevestig de
invoer met de OK-knop en sla vervolgens de nieuwe luidspreker op onder
Data opslaan - Data opslaan als nieuw.
Deze programmafunctie is ook nuttig voor experimentele
berekeningen. U kunt hier bijvoorbeeld verschillende QES-waarde invoeren om in
de kastberekening het effect van deze wijzigingen op de kastgrootte en de
geluidsdrukcurve te zien.
V.1.5 Verwijder luidspreker
Wenst u een luidspreker uit de databank te wissen, selecteer
dan eerste de betreffende databank en laad vervolgens de te wissen luidspreker
in de luidsprekereditor. Activeer nu het item ‘Verwijder luidspreker '. Klik op
'ja' om de vraag ' ‘Verwijder huidige luidspreker ? ' te bevestigen en de
luidspreker wordt uit de databank verwijderd.
V.1.6 Kasteditor
Hierlangs gaat u terug naar de kastberekening.
V.2 Zoek een luidspreker
Om een luidspreker met bepaalde gegevens of een bepaalde
naam te zoeken, beschikt u in dit PULL DOWN-menu over zoekmogelijkheden op
luidsprekernaam, resonantiefrequentie, totale kwaliteitsfactor en equivalent
luchtvolume. Bij de datazoekopdracht moet u behalve de gezochte data ook de
datatolerantie invoeren. Na succesvolle invoer krijgt u een lijst te zien met
luidsprekers die aan deze data beantwoorden. Door dubbelklikken met de linker
muistoets resp. door selectie met de cursortoetsen en de ENTER-toets wordt de
gewenste luidspreker in de luidsprekereditor geladen.
V.2.1 Luidsprekernaam
Zoek in de databank naar een luidspreker met een bepaalde
naam
V.2.2 Resonantiefrequentie (fs) in Hz
Zoek in de databank naar een luidspreker met een bepaalde
resonantiefrequentie
V.2.3 Totale Q
(Qts)
Zoek in de
databank naar een luidspreker met een bepaalde totale kwaliteitsfactor
V.2.4
Equivalent luchtvolume (VAS) in l
Zoek in de
databank naar een luidspreker met een bepaalde equivalent luchtvolume
V.2.5 Vermogens-bandbreedteproduct (EBP)
Zoek in de databank naar een luidspreker met een bepaald
vermogens-bandbreedteproduct
V.2.6 Belastbaarheid (Pn) in W
Zoek in de databank naar een luidspreker met een bepaald
nominaal belastingsvermogen
V.2.7 Lijst tonen
Het resultaat van de zoekopdracht, de zoeklijst kan hier nog
een keer zonder lange wachttijd getoond worden.
V.3 Selecteer luidspreker
Wanneer u een databank geselecteerd hebt, kunt u via dit
menu-item een luidspreker uit deze databank in de luidsprekereditor oproepen. In
een keuzelijst vindt u alle luidsprekers terug van het betreffende bestand.
V.4 Data opslaan
V.4.1 Data opslaan als nieuw
Indien u nieuwe data aangemaakt hebt, moet u deze via het
menu-item 'Nieuwe data' opslaan.
V.4.2 Overschrijf huidige data
Indien u de data in de luidsprekereditor gewijzigd hebt,
kunt u ze in de databank overnemen door dit item te activeren.
V.5 Printer
V.5.1 Schermafdruk
Het momentele scherm wordt in kleur (enkel bij
kleurenprinters, anders in grijstinten) volgens de ingestelde resolutie
afgedrukt. Deze procedure kunt u ook met de afdruktoets van het toetsenbord
starten.
V.6 Hoofdmenu
Bij aanklikken van dit item keert u terug naar het hoofdmenu
resp. in de luidsprekereditor.
Verklaring van de invoervelden
- Nominale impedantie
(Zn) in Ohm
Vectoriële som
van de gelijkstroomweerstand (Re) en de inductieve weerstand van de
luidsprekerspoel.
Deze parameter is
louter informatief, en wordt niet berekend.
- Resonantiefrequentie (fs) in Hz
Onderste frequentie waarbij de impedantie van de luidspreker
een maximale weerstand bereikt.
Deze Thiele/Small-parameter is belangrijk voor andere
berekeningen en moet daarom zo juist mogelijk ingegeven worden.
* Dit veld wordt niet berekend.
- Equivalent luchtvolume (Vas) in l
Luchtvolume met dezelfde meegaandheid als de
membraanophanging.
Deze Thiele/Small-parameter is belangrijk voor andere
berekeningen en moet daarom zo juist mogelijk ingegeven worden.
* Dit veld wordt niet berekend.
- Mechanische kwaliteitsfactor (Qms)
Wordt door de meeste fabrikanten vermeld.
Deze Thiele/Small-parameter is belangrijk voor andere
berekeningen en moet daarom zo juist mogelijk ingegeven worden.
* Dit veld wordt berekend.
- Elektrische kwaliteitsfactor (Qes)
Wordt door de meeste fabrikanten vermeld.
Deze Thiele/Small-parameter is belangrijk voor andere
berekeningen en moet daarom zo juist mogelijk ingegeven worden.
* Dit veld wordt berekend.
- Totale kwaliteitsfactor (Qt)
Totale kwaliteitsfactor van de luidspreker die berekend
wordt uit de elektrische kwaliteitsfactor (Qe) en de mechanische
kwaliteitsfactor (Qm).
Deze Thiele/Small-parameter is belangrijk voor andere
berekeningen en moet daarom zo juist mogelijk ingegeven worden.
* Dit veld wordt berekend.
- DC-weerstand (Re) in Ohm
Gelijkstroomweerstand van de luidspreker, kan gewoon met een
Ohmmeter gemeten worden.
Deze Thiele/Small-parameter is belangrijk voor andere
berekeningen en moet daarom zo juist mogelijk ingegeven worden.
* Dit veld wordt berekend.
- Effectief
conusoppervlak (Sd) cm²
Sommige fabrikanten vermelden deze parameter. Indien dit
niet het geval is dan moet hij gemeten en berekend worden. De berekening
gebeurt aan de hand van de effectieve diameter van het membraan. Deze parameter
is nodig voor de berekening van andere parameters.
* Dit veld wordt berekend.
- Inductie van de
spreekspoel(Le) in mH
Inductie van de
spreekspoel van de luidspreker. Moet ingevoerd worden, indien mogelijk. Deze
waarde is nodig voor de berekening van andere parameters.
Wordt niet berekend.
- Meegaandheid (Cms) mm/N
Meegaandheid van de membraanophanging van de luidspreker.
Deze parameter wordt door slechts weinige fabrikanten
aangegeven.
* Dit veld wordt berekend.
- Mechanische weerstand (Rms)
Som van alle wrijvingsweerstanden door de membraanophanging,
de aansluitkabel en de luchtweerstand.
* Dit veld wordt berekend.
- Bewegende massa (Mms) in g
Som van de
massa's van het membraan en de ophanging. Md moet ingevoerd worden,
indien mogelijk. Deze waarde wordt gebruikt voor de berekening van andere
parameters.
* Dit veld wordt berekend.
- Bekrachtigingsfactor (Bl) N/A
Deze waarde toont aan hoe sterk de
luidspreker-"motor" is, en moet worden ingevoerd, indien mogelijk
(gemeten in Newton per Ampère).
* Dit veld wordt berekend.
- Wikkelhoogte (Hc) in mm
Wikkelhoogte van de luidsprekerspoel. Louter informatief.
* Dit veld wordt berekend.
- Hoogte van de luchtspleet (Hg) in mm
Hoogte van de luchtspleet, waarin de luidsprekerspoel
beweegt. Louter informatief.
* Dit veld wordt berekend.
-
Volumeverplaatsing (Vd) in cm³
Deze waarde
wordt berekend op basis van het effectief conusoppervlak (Sd) en de maximale
deflectie. De maximale deflectie wordt op zich weer bepaald door de
wikkelhoogte (Hc) en de hoogte van de luchtspleet (Hg).
* Dit veld wordt berekend.
- Belastbaarheid (Pn) in Wrms
Continue belastbaarheid, met een sinus, van de luidspreker.
Louter informatief.
Wordt niet berekend.
-
Afmetingen (B x L of D) in mm
Absolute afmetingen van de luidspreker: breedte x lengte of
diameter in mm.
Deze gegevens worden gebruikt bij de berekening van kasten.
Wordt niet berekend.
- Inbouwdiepte in mm
Inbouwdiepte van de luidspreker. Deze gegevens worden
gebruikt bij de berekening van kasten.
Wordt niet berekend.
VI Filter
VI.1 Filter
Met CAAD-4.1 hebt u de mogelijkheid wisselfilters van eerste
tot vierde orde te berekenen en dit voor 2- tot 4-weg uitvoeringen. U kunt het
schema van deze filter met alle data van de bouwmodules op het scherm oproepen
en laten afdrukken. Bovendien - en dat is nieuw - kunt u ook de te verwachten
weergavecurve, de impedantiecurve en de fasekarakteristiek in een grafiek laten
tekenen. Natuurlijk kan ook deze grafiek afgedrukt worden.
VI.1.1 Gegevensinvoer
Voor de keuze van het soort filter ( eerste tot vierde orde,
Butterworth of Linkwitz-Riley) klikt u op het linker pull-down menu en
selecteert u de betreffende filterkarakteristiek. Herhaal de procedure voor de
selectie van het netwerktype (rechter pull-down menu). Afhankelijk van het
aantal frequentiewegen wordt u in het venster 'Gegevensinvoer' gevraagd om de
waarden voor de kantelfrequenties en de luidsprekerimpedanties in te geven. Daarna kiest u of u het schema of de
curve op het scherm wilt oproepen.
VI.1.2 Schakelschema
Tekent het volledige schema van het gewenste wisselfilter. De
weergegeven componentwaarden kunnen volgens de zogenaamde elektrische normen
berekend worden( zie VI.4-Elektrische normen).
VI.1.3 Curve
Via dit menu-item wordt een grafiek getekend met
geluidsdruk- en impedantie- en fasecurves van de ingevoerde scheidingsfilter.
VI.2 Verzwakking
Vaak is het nodig luidsprekers met een hogere gevoeligheid
aan te passen aan luidsprekers die een lagere gevoeligheid hebben. Deze
aanpassing moet gebeuren zonder de impedantie te wijzigen. Het CAAD-programma
berekent een spanningsdeler met weerstanden die tussen het wisselfilter en de
luidspreker geplaatst worden. Als alternatief wordt een serieweerstand berekend
waardoor echter de kwaliteitsfactor (Qts) van de luidspreker beïnvloed wordt. De
noodzakelijke gegevens worden bepaald door de vereiste demping in dB en de
nominale impedantie van de luidsprekers. Ook hier kunt u een schema op het
scherm oproepen en laten afdrukken.
VI.3 Egalisatie
Bij de berekening van wisselfilters wordt een gekende en
constante impedantie voor dat bepaalde frequentiegebied aangenomen. In de
realiteit met bestaande luidsprekers komt dit nauwelijks overeen met de
werkelijke waarden. Dankzij CAAD kunt u een impedantiecorrectie berekenen,
zowel voor de toenemende impedantie bij stijgende frequentie (fz2 op basis van
de spreekspoelinductie) als ook voor de impedantie bij de
luidsprekerresonantie. Voer in het venster 'Gegevensinvoer' de luidsprekernaam
(niet relevant voor de berekening), de resonantiefrequentie van de luidspreker,
de DC-weerstand, de inductie van de spreekspoel, de mechanische en de
elektrische kwaliteitsfactor in. Selecteer daarna de weergave van de gewenste
schakeling.
Opmerking: Bij de egalisatie voor fz en fz2 moet de waarde
van de serieweerstand Rk verminderd worden met de gelijkstroomweerstand van de
inductie.
VI.4 Elektrische normen: Voor de componentwaarden van
wisselfilters resp. egalisatiemodules kunnen hier de elektrische normen bepaald
worden. U hebt de keuze tussen E-12, E-24 en geen norm.
Voorbeeld:
Berekende waarde: R=7,28 Ohm ; waarde in E-12 norm: R=6.8
Ohm ; waarde in E-24 norm: R=7,5 Ohm
VI.5 Printer
VI.5.1 Printer
-Schermafdruk
Het momentele scherm wordt in kleur (enkel bij
kleurenprinters, anders in grijstinten) volgens de ingestelde resolutie
afgedrukt. Deze procedure kunt u ook met de afdruktoets van het toetsenbord
starten.
Opmerking: Afdrukken van het beeldscherm hebben in de regel
een lagere resolutie dan afdrukken die via de printmanager gestuurd worden.
VI.5.2 Printer -Schakelschema
Het schema van een filter of een verzwakking of een
egalisatie wordt over de hele pagina van de printer gespreid en in kleur (enkel
bij kleurenprinters, anders in grijstinten), in hoge kwaliteit en in liggend
formaat afgedrukt.
VI.5.3 Printer -Curve
Het coördinatensysteem met de curves van het wisselfilter
wordt over de hele pagina van de printer gespreid en in kleur (enkel bij
kleurenprinters, anders in grijstinten), in hoge kwaliteit en in liggend
formaat afgedrukt.
VI.6 Hoofdmenu
U verlaat de filtereditor door dit menu-item te selecteren.
De luidsprekereditor verschijnt opnieuw.
VII Copyright
Onderhavige tekst - met inbegrip van alle figuren - is
beschermd door het auteursrecht. De uitgever houdt alle rechten met betrekking
tot vertalingen, publicaties, kopieën - inclusief uittreksels - evenals tot
microfilmen, bewaren en verwerken van gegevens in elektronische systemen. Inbreuken
worden strafrechtelijk vervolgd.
Uitzonderingen moeten vooraf schriftelijk bevestigd worden
door een hiervoor bevoegd persoon van de firma
MONACOR
INTERNATIONAL GMBH & CO. KG .
Mochten er, ondanks de grootste nauwkeurigheid, toch nog
fouten zijn, dan kan de uitgever juridisch niet aansprakelijk gesteld worden.
De auteur en de firma MONACOR INTERNATIONAL GMBH
& CO. KG wensen u succes met de berekeningen en veel plezier bij hetbouwen
van kasten
evenals
VEEL LUISTERGENOT MET
DE ZELFGEBOUWDE LUIDSPREKERS!
COPYRIGHT .
MONACOR INTERNATIONAL
GMBH & CO. KG
IMPORT EXPORT
MONACOR INTERNATIONAL
GMBH & CO. KG
Zum Falsch 36
28307 Bremen
GERMANY
Tel.: 0421/4865-0
Fax.: 0421/486515
en 486516
e-mail : info@monacor.de
Internet : www.monacor.de
CAAD-4.1 Copyright MONACOR INTERNATIONAL GmbH && Co.KG